Có một vị cao nhân nọ đi đâu cũng dặn người ta giữ 5 giới để đời sống thêm tốt đẹp. Nhiều người vì nghe lời vị ấy mà bắt đầu bớt sát sanh, bớt sân si và sống an vui hơn. Thế nhưng cũng có những người lên mạng viết những bài đả kích vị ấy. Khi đọc bài ĐN ban đầu toan viết một bài để “chỉnh” lại. Bởi ĐN thấy những điều họ viết có nhiều tà kiến. “Không được, không nên để họ lan truyền tà kiến như vậy” - ĐN nghĩ. Nhưng xong ĐN lại nhớ tới 2 từ bất hủ: “hữu ái và phi hữu ái” hay còn gọi là “tham” và “sân”, dễ hiểu hơn có thể gọi là “lấy và bỏ”. Tham và sân không phải cứ lấy tiền lấy bạc là tham, tức giận chửi bới là sân. Mà ở chỗ vi tế, muốn cái gì đó, ưa cái gì đó, vui thích với cái gì đó đều là tham - hữu ái. Còn thấy cái gì không vừa lòng muốn trừ bỏ muốn diệt đi, muốn xóa đi cũng đều là sân - phi hữu ái. Nhiều vị thầy khả kính dạy ĐN như vậy.
Truyện xưa kể rằng có một người mù đội cây đèn trên đầu đi ngoài đường để người khác thấy và né. Xong đâm vào người khác ông nhặn xị lên:”ông không thấy cây đèn trên đầu tui à?”. Người khác nhẹ nhàng đáp lại: “cây đèn của ông đã tắt từ lâu”. Những người đả kích kia không nhận ra cái tối của họ, không nhận ra cây đèn của họ không sáng. Không nhận ra những gì họ làm vẫn không nằm ngoài “hữu ái và phi hữu ái”. Đại loại là những gì họ thấy ở vị cao nhân không vừa mắt họ thì họ viết bài đả kích. Đối với họ thoạt nhìn thì có đúng và sai, có phải và quấy để họ lên tiếng. Nhưng chung quy lại chỉ là bị phi hữu ái dẫn dắt. Nhưng còn ĐN? Thấy người khác mang tà kiến mà muốn chỉnh lại thì cũng là phi hữu ái. Thoạt nhìn thì thấy có sai và đúng để bàn, nhưng chung quy lại cũng lại là phi hữu ái dắt đi. Và hễ là hữu ái hay phi hữu ái, đó đều là ý ô nghiễm.
- Kinh Pháp Cú-
Thế hóa ra cái thoạt đầu mình thấy là ý tốt nhưng lại là ý ô nhiễm. Thế hóa ra bài viết của họ không phải là thứ mình cần phản biện lại, mà là cơ hội để mình quan sát và nhận ra chính mình. Vậy là thay vì viết bài phản bác họ, ĐN viết bài này, chia sẻ cùng mọi người bài học mới toanh với hi vọng chúng ta cùng nhau tự gỡ rối.
Mong mọi người ngày đêm an vui trong trọn vẹn và nhận biết. Thấm thía thay lời kinh Pháp Cú:
Berlin, 19.01.2025